TUE / GDS Dispensatie - Dopingwaaier 2024

Een dispensatie is een ontheffing wanneer je om medische redenen medicijnen gebruikt of wilt gaan gebruiken die op de dopinglijst staan. In Nederland noemen we dat een Geneesmiddelen Dispensatie Sporter (GDS). In het buitenland wordt het een Therapeutic Use Exemption, afgekort TUE genoemd. Op deze pagina vind je alle informatie over dispensaties.

Welke geneesmiddelen?
Wanneer je om medische redenen medicijnen gebruikt die op de dopinglijst staan, kan je daar dispensatie voor aanvragen. In de praktijk wordt het vaakst dispensatie aangevraagd voor:
- anti-astmamiddelen als fenoterol en terbutaline;
- methylfenidaat (bijv. Concerta of Ritalin) voor ADHD;
- insuline (in het geval van diabetes); of
- bloeddrukmedicijnen (zoals diuretica en in sommige takken van sport bètablokkers).
In principe kan voor elk geneesmiddel dispensatie worden aangevraagd.
Voor wie en waar aanvragen?
Wie moet dispensatie aanvragen? En waar moet je dispensatie aanvragen? Die vragen zijn niet altijd even makkelijk te beantwoorden. Grofweg kan er onderscheid gemaakt worden in drie groepen sporters:

1. Sporters in de Registered Testing Pool van de Internationale Federatie

Voor deze groep zijn de regels betrekkelijk simpel. Het gaat hier om sporters die door hun Internationale Federatie (IF) tot de absolute top worden gerekend. Normaliter worden zij daar ook door hun IF van op de hoogte gesteld en zullen zij bijvoorbeeld ook whereabouts moeten aanleveren bij de IF, meestal via ADAMS. Voor hen geldt dat zij bij hun IF dispensatie moeten aanvragen. Indien de IF niet beschikt over een eigen dispensatiesysteem, dan moeten zij nationaal aanvragen.

2. Sporters in de Registered Testing Pool van de Dopingautoriteit

De tweede groep bestaat uit sporters die niet tot de eerste groep behoren, maar die wel in Nederland in de Registered Testing Pool van de Dopingautoriteit zitten. Ook zij zijn hiervan op de hoogte. Zij hebben een brief van de Dopingautoriteit gehad dat ze tot die groep behoren en hebben tevens een whereaboutsverplichting. Voor hen geldt dat ze voorafgaande aan het medicijngebruik dispensatie moeten aanvragen. Overigens is het in de meeste gevallen zo, dat als zij nationale dispensatie hebben en vervolgens in de Registered Testing Pool van de Internationale Federatie terecht komen, ze alsnog internationaal dispensatie moeten aanvragen.

3. Overige sporters

Voor de derde groep is de situatie iets ingewikkelder. Als ze in internationale wedstrijden uitkomen, dan moeten die sporters eerst kijken of die internationale wedstrijd (let op: dat kan ook in Nederland zijn!) door de Internationale Federatie (IF) is erkend als International Event. Als dat zo is, dan moeten ze internationaal bij de IF hun dispensatieverzoek indienen (let wel: dit verzoek moet minimaal 21 dagen voor een International Event worden ingediend).

Is dat niet het geval dan kunnen ze vooraf hun verzoek nationaal indienen. De sporter kan er ook voor kiezen pas dispensatie aan te vragen na een dopingcontrole of nadat hij of zij positief is bevonden bij een dopingcontrole. Echter, in dat geval bestaat er natuurlijk altijd het risico dat een verzoek wordt afgewezen.

Indien een sporter niet uitkomt in internationaal verband en niet tot de Registered Testing Pool van de Dopingautoriteit behoort, dan kan hij of zij eventueel dispensatie aanvragen bij de Dopingautoriteit. Dit is echter niet verplicht. Ook hier kan de sporter ervoor kiezen pas dispensatie aan te vragen nadat hij of zij positief is bevonden bij een dopingcontrole met het risico dat een verzoek kan worden afgewezen.
Procedure
De dispensatieprocedure bij de Dopingautoriteit dient te worden opgestart door via www.dopingautoriteit.nl/GDS een verzoek in te dienen. Ga hiervoor naar ‘Aanvraag indienen’.

Nadat het aanmeldingsformulier is ingevuld, krijgt men per e-mail een inlognaam en een wachtwoord toegestuurd waarmee via een beveiligde database kan worden ingelogd. Kies daarvoor ‘Inloggen’.

Het invullen van de medische gegevens kan samen met de behandelend arts gedaan worden. Op het moment dat de sporter en de behandelend arts alle medische gegevens hebben ingevuld, wordt automatisch een officieel dispensatieformulier gegenereerd. Dit officiële dispensatieformulier dient uitgeprint en ondertekend te worden door zowel de sporter (of een ouder of voogd in het geval van een minderjarige onder de 16 jaar) als de behandelend arts. In verband met de rechtsgeldigheid, zal het dispensatieverzoek uitsluitend in behandeling worden genomen wanneer het originele en ondertekende formulier per post is ontvangen door de GDS-commissie. Behalve dit ondertekende formulier, dient er ook aanvullende medische informatie te worden opgestuurd op basis waarvan de GDS-commissie kan beoordelen waarom de medicatie is voorgeschreven.
Wat meesturen?
Voor dispensaties dient uitgebreide aanvullende medische informatie separaat te worden meegestuurd, zoals:
- Recente brief van de behandelend arts/specialist met details over diagnose, therapiebeleid en behandeling;
- Diagnostische criteria op basis waarvan de diagnose is gesteld;
- Kopie van gegevens uit het medisch dossier waaruit blijkt dat bovengenoemde criteria bij de sporter aanwezig zijn;
- Eventueel relevante aanvullende informatie uit het medisch dossier, zoals bijvoorbeeld informatie waaruit blijkt dat andere (niet verboden) medicatie geen effect heeft gehad;
- Eventuele testresultaten;
- Eventuele vervolgafspraken;
- Relevante medische geschiedenis;
- Relevante resultaten klinisch onderzoek.
Voor terbutaline of fenoterol (en voor formoterol wanneer er meer is voorgeschreven dan 54 microgram per 24 uur) moeten daar dan in elk geval resultaten van een recente longfunctietest met (minimaal) FEV1-bepaling, gevolgd door ofwel een verbetering in de longfunctie door gebruik van een bèta-2 agonist ofwel een verslechtering door een provocatietest bij.

Voor methylfenidaat (of andere medicatie bij AD(H)D) is een verklaring van alleen de huisarts doorgaans niet voldoende. De aanvullende informatie (liefst van een specialist) moet recent zijn, en ingaan op zaken als behandelplan en een duidelijke dosering bevatten, evenals onderbouwing van de diagnose.
Ingevulde aanvraag opsturen
Het ondertekende formulier en de aanvullende informatie moeten vervolgens per post worden verzonden aan:

GDS-secretariaat

Postbus 5000

2900 EA Capelle a/d IJssel

Let op! Het is dus niet voldoende het formulier in te vullen via de website. Pas als alle papieren per “gewone” post op dit adres zijn ontvangen kan de aanvraag in behandeling worden genomen.
Afhandeling
De GDS-commissie bestaat uit vijf onafhankelijke artsen die op basis van de volgende criteria beslissen of de sporter het dopinggeduide geneesmiddel mag gebruiken:
- Heeft de sporter het geneesmiddel daadwerkelijk nodig?
- Bestaat er een alternatief geneesmiddel zonder doping?
- Levert het gebruik van het geneesmiddel additionele prestatieverbetering op?
- Is het gebruik van het geneesmiddel het gevolg van eerder gebruik van een dopinggeduid geneesmiddel?
De GDS-commissie neemt haar besluiten op basis van de informatie die wordt aangeleverd. Na ontvangst van de volledige en ondertekende aanvraag zal de commissie bepalen of er aan de internationale eisen wordt voldaan. De sporter zal het oordeel na uiterlijk drie weken per post ontvangen. Voor niet volledig elektronisch ingevulde of onvolledig ingevulde formulieren kan de afhandelperiode oplopen.

Nadat de dispensatiecommissie een beslissing heeft genomen over het gebruik van het dopinggeduide geneesmiddel, zal een officieel beslissingsformulier worden opgemaakt. Dit beslissingsformulier wordt altijd verzonden aan de sporter en de afdeling Controle van de Dopingautoriteit.
Vragen?
Voor vragen of meer informatie kun je contact opnemen met de Dopingautoriteit.

Stuur een vraag